وقتی روایت، از گلوله تأثیرگذارتر می‌شود | نگاهی به نقش کلیدی هنرمندان در روایت حقیقت و مقابله با تهاجم روانی رسانه‌ها
در شرایطی که اضطراب سیاسی، نظامی و رسانه‌ای، فضای عمومی کشور را احاطه کرده، هنر و هنرمند می‌تواند به نیرویی پیش‌برنده در آرام‌سازی جامعه و روایت حقیقت جنگ تبدیل شود.
به گزارش شهرآرانیوز، در این روز‌هایی که مردم ایران با شرایطی حساس، پرچالش و آکنده از اضطراب سیاسی، نظامی و رسانه‌ای روبرو هستند، نقش هنر و هنرمند بیش از پیش برجسته شده است. از یک سو، تهاجم همه‌جانبه رسانه‌های معاند و انتشار اخبار جعلی، ذهن و روان جامعه را هدف گرفته، و از سوی دیگر نیاز به حضور فعالانه هنرمندان در عرصه های مختلف را برای بیان و روایت حقایق جنگ به ویژه برای آیندگان و حفظ سلامت روان جامعه را پررنگ‌تر می‌کند.
در این میان، لازم است اهالی هنر‌های نمایشی، سینما و رسانه، که تجربه‌ای طولانی در واکنش به تحولات اجتماعی دارند، بار دیگر به میدان آمده تا با سلاح بیان حقیقت، در برابر جنگ نرم دشمن ایستادگی کنند.
در ادامه، گفت‌وگویی با چند هنرمند در عرصه فیلم و سینما را می‌خوانید که با نگاهی تاریخی، فرهنگی و انسانی، از ضرورت حضور فعال هنرمندان در فضای رسانه‌ای امروز، سخن می‌گویند؛ حضوری که باور دارند می‌تواند همان‌قدر تأثیرگذار باشد که یک عملیات نظامی گسترده در میدان نبرد.
هنرمندان با تمام ظرفیت هنری خود در خدمت حفظ روحیه مردم باشند
در ابتدای این گفت‌و‌گو مریم چوپان‌زاده، مدیر مؤسسه سینمایی «بنیان فیلم» با اشاره به شرایط حساس کنونی کشور و ضرورت فعالیت هنرمندان در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی، تأکید کرد: در شرایط فعلی، هر فردی باید به سهم خود نقشی ایفا کند، به‌ویژه هنرمندان که تأثیر زیادی بر جامعه دارند. از موسیقی و طراحی گرفته تا سایر شاخه‌های هنر، همه باید به کار گرفته شوند تا بتوانیم در کنار هم، با تهدید‌های فرهنگی و روانی مقابله کنیم.
وی افزود: هنرمندان باید با استفاده از ابزار‌های هنری خود، تلاش کنند واقعیت‌ها را به تصویر بکشند و با تولید آثار مؤثر، پیام‌های صحیح و امیدبخش را به جامعه منتقل کنند. متأسفانه دشمنان با انتشار اخبار جعلی و راه‌اندازی جنگ رسانه‌ای، در پی ایجاد تشویش اذهان عمومی هستند. در این میان، نقش هنر در حفظ سلامت روان مردم بسیار کلیدی است.
مدیر مؤسسه بنیان فیلم درباره اهمیت رسانه‌های رسمی، به‌ویژه صداوسیما، اظهار داشت: نقش صداوسیما در بازتاب وحدت ملی و انسجام سیاسی مردم بسیار مهم است. مردم عمده اطلاعات خود را از طریق رسانه ملی دریافت می‌کنند؛ بنابراین نحوه اطلاع‌رسانی، نوع روایت‌ها و جهت‌گیری محتوایی می‌تواند تأثیر زیادی بر روحیه و آگاهی جامعه داشته باشد.
چوپان‌زاده با اشاره به لزوم آمادگی برای ادامه شرایط بحرانی جنگ تصریح کرد: به گفته برخی از مسئولان، ممکن است با شرایطی طولانی‌مدت مواجه باشیم؛ بنابراین هنرمندان باید از هم‌اکنون وارد میدان شوند و از تمام ظرفیت‌های هنری خود برای تقویت روحیه مردم استفاده کنند. ان‌شاءالله بتوانیم در کنار مردم، برای دفاع از کشور و تقویت جبهه فرهنگی نقش خود را به‌خوبی ایفا کنیم.
هنرمندان همچون دوران دفاع مقدس واقعیت‌ها را بازتاب دهند
در ادامه این گفت‌و‌گو‌ها جواد علیزاده، فیلمنامه‌نویس، کارگردان و مدرس سینما، با اشاره به جایگاه ویژه هنرمندان در واکنش به رویداد‌های اجتماعی و سیاسی، تأکید کرد: هنرمند آیینه جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند؛ هر آنچه در پیرامون او رخ می‌دهد، بر او تأثیر می‌گذارد و در نهایت، آن تأثیر را از طریق هنر به جامعه بازمی‌گرداند.
وی گفت: هنرمند ابتدا واقعه را در درون خود دریافت، تحلیل و پردازش می‌کند و سپس آن را در قالبی قابل درک، جذاب و هنری به مخاطبان ارائه می‌دهد.
وی با اشاره به شرایط کنونی کشور و تعرض اخیر به خاک ایران اظهار داشت: وضعیتی که امروز با آن مواجه هستیم، در بسیاری از ابعاد یادآور سال‌های دفاع مقدس است. همان‌طور که در آن دوران، هنر در قالب فیلم، عکس، داستان، موسیقی و نقاشی نقش مهمی در تبیین واقعیت و تقویت روحیه مردم داشت، امروز نیز هنرمندان وظیفه دارند با بازتاب واقعیت‌ها، این مقطع را مستندسازی و روایت کنند.
علیزاده در پاسخ به انتقاد برخی از مخاطبان نسبت به سکوت تعدادی از هنرمندان در قبال جنایات رژیم صهیونیستی، در حالی‌که پیش‌تر با پرداختن به مسائل اجتماعی داخلی مورد توجه جشنواره‌های خارجی قرار گرفته بودند، گفت: انتظار می‌رود هنرمندانی که دغدغه‌های اجتماعی دارند، در مقابل تجاوز آشکار و خشونت علیه انسان‌ها بی‌تفاوت نباشند.
وی تأکید کرد: هنر باید علاوه بر نمایش واقعیت، روزنه‌ای از امید نیز برای مخاطب ترسیم کند. حتی اگر هنرمند از فقر، جنگ، ویرانی یا زلزله سخن می‌گوید، نباید امید را از روایت حذف کند. انسان با امید زنده است و این فلسفه باید در آثار هنری نیز منعکس شود.
علیزاده با ذکر مثالی از آثار ماندگار دوران دفاع مقدس، افزود: در یکی از صحنه‌های شاخص فیلم‌های دفاع مقدس، در بحبوحه جنگ، قهرمان داستان گیاهی را آب می‌دهد تا نشان دهد حتی در میانه مرگ و ویرانی، زندگی جریان دارد. این همان نقطه امید است که هنرمند باید آن را در دل تاریکی کشف و برجسته کند.
وی در ادامه درباره نقش هنر در حفظ سلامت روان جامعه گفت: ایجاد امید در جامعه، وظیفه‌ای است که هنرمندان به‌خوبی از عهده آن برمی‌آیند. هنر نباید صرفاً شعاری باشد یا واقعیت را تحریف کند، بلکه باید با نشان دادن حقیقت، کورسویی از امید نیز به مخاطب هدیه دهد. در غزه، با وجود همه فجایع، هنوز عشق، ایمان، مقاومت و امید وجود دارد. هنرمند باید این واقعیت‌های متضاد را با صداقت و درایت روایت کند.
علیزاده ابراز امیدواری کرد که هنرمندان ایرانی با بهره‌گیری از نگاه انسانی و متعهدانه، در این شرایط تاریخی نقش‌آفرین باشند و با آفرینش آثاری ماندگار، امید و آگاهی را به جامعه منتقل کنند.
روایت حقیقت، مرهم روان مردم است
سید مهدی رضازاده از هنرمندان عرصه سینما و فیلمنامه نویس، با اشاره به نقش هنرمندان در بازنمایی حقیقت، معتقد است هنرمند باید واقعیت را به زیباترین شکل ممکن روایت کند چرا که همین کافی است تا مردم بتوانند تصمیم بگیرند.
رضازاده در پاسخ به این پرسش که نقش هنرمندان در روایت حقیقت و افشای جنایات رژیم صهیونیستی در جنگ رسانه‌ای کنونی چیست، تصریح کرد: در این مورد خاص، واقعیت گفتن کفایت می‌کند. یعنی هنرمند اگر بتواند واقعیت را به شکلی زیبا، درست و هنرمندانه به مردم منتقل کند، ماجرا حل می‌شود. مردم بهترین قاضیان دنیا هستند.
این کارگردان در ادامه گفت‌و‌گو با تأکید بر اهمیت سلامت روان جامعه در شرایط جنگی اظهار کرد: به‌نظر من اکثریت مردم ایران تشویش ندارند. عموم جامعه آرام هستند. فقط کافی است واقعیت را بدانند. دانستن معنای ایرانی بودن و شناخت هویت ملی، به آنها آرامش می‌دهد.
وی در توصیف روحیه و شجاعت مردم ایران گفت: مردم ایران تنها مردمی هستند که هنگام شلیک موشک، زیر آن می‌ایستند و حدس می‌زنند کجا برخورد خواهد کرد.
رضازاده با تأکید بر نقش امید و عدالت در آثار هنری، گفت: وقتی مردم غزه فیلم موشک‌های ایرانی را می‌بینند، بغض و لبخند توأمان دارند؛ چون احساس می‌کنند عدالت خداوندی به دست ایرانی‌ها در حال اجراست. ما از کشته شدن انسان‌ها خوشحال نیستیم، اما وقتی حکومتی مانند رژیم صهیونیستی این‌چنین جنایتکار است، باید تاوان کارهایش را بدهد.
وی با اشاره به تجربیات خود از دوران دفاع مقدس و فعالیت هنری در خط مقدم جبهه‌ها گفت: ما در جبهه‌های جنگ با دو تا چفیه تئاتر اجرا می‌کردیم. من خودم در کردستان، زیر گلوله، برای رزمنده‌ها نمایش اجرا کردم. حتی تلویزیون هم این نمایش‌ها را ضبط می‌کرد. مردم استقبال می‌کردند و سالن، غلغله بود.
رضازاده اضافه کرد: فرمانده وقت تیپ در کردستان، جناب سرگرد دادبین (که بعد‌ها فرمانده نیروی زمینی ارتش شد)، بعد از دیدن اجرای ما گفت ارزش کار شما کمتر از یک لشکرکشی ۲۰ هزار نفره نیست. این یعنی یک اثر هنری می‌تواند به اندازه چند عملیات تأثیرگذار باشد.
وی در پایان با اشاره به وظیفه امروز هنرمندان گفت: الان زمان کار کردن است. هنرمندان نباید منتظر امکانات باشند. حتی اگر ضد هوایی نداریم، باید خشاب خودمان را با قلم و دوربین پر کنیم. باید بجنبیم. چون حقیقت و امید را ما باید روایت کنیم. اگر روایت نکنیم، دشمن روایت می‌کند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
